мойын

мойын
Мойнына сайтан мінді. Адал жолдан тайды, адасты. Тоқталған бір пенде жоқ қыры сынып, м о й н ы н а әбден алған с а й т а н м і н і п. Айтсаңақ, «анау қу» деп жымыңдайды, Соған ыза боласың іштен тынып (Шәкәрім, Шығ., 39). Мойын арқан. Бұқатартыс ойыны. М о й ы н а р қ а н жігіттердің жекпе-жек күш сынасатын ежелгі ойыны (Қ.Толыбаев, Бабадан., 122). Мойын арқан тартысты. Мойнына арқан салып, бұқатартыс ойынын ойнады. М о й ы н а р қ а н т а р т ы с қ а н үлкендер қасқырға ит қосқандай ию-қию боп, бәсекеде жеңілгендер белдесуге қайта түсіп әлек (Т.Қошуақ, Мәрмәр., 228). Мойын бұрғансы. Мойын бұрып қарағансу, көңіл аударғансу. Тұрысбек қасындағы жолаушыға м о й ы н б ұ р ғ а н с ы п, зырғытып өте берді (Т.Әлімқұлов, Шежірелі., 4). Мойын жүн. Қойдың мойнына шыққан жүн. Қойдың дене мүшесіне қарай жүн: бас жүн, бауыр жүн, м о й ы н ж ү н, пұшпақ жүн, тірсек жүн болып бөлінеді (Ж.Қоқанова, Түк және тері., 11). Мойын тартыс. қ. мойын арқан. Тағы бір айта кетер жайт, қазақ мектептері үшін төменгі кластарда халықтың ежелгі ойындары (қашпадоп, орамал тастамақ, ұшты-ұшты, ақсүйек, арқан тартыс, м о й ы н т а р т ы с т.б.) ұлттық жаттығулардың үлгісі дене шынықтыру пәнінің программасына енгені де дұрыс сияқты (Лен. жас, 24.03.1976, 4). Мойын тастатты. этногр. «Түтіні түзу шықсын» деген ырыммен той өткеннен кейін күйеу балаға өзі мұжыған мойынды шаңырақтан лақтырту салты (дәстүрі). Той тарап болғаннан кейін Марданды ақ отауға кіргізіп, м о й ы н т а с т а т т ы (М.Разданұлы, Алтай., 118).

Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. . 2014.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Смотреть что такое "мойын" в других словарях:

  • мойын жіп — Мойынға байлайтын жіп, бау …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • мойын ағаш — зат. 1. Иін ағаш, әкпіш. 2. Жарма ағаш, мойын тұрық. зат. Мойынға салып, су тасу үшін қолданылатын иін ағаш; әкпіш. 1. Жауыр болған жылқыға жарасын қағып ұшықтырмау үшін байланатын ағаш. 2. Мойынтұрық …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • мойын — (Көкш.: Щуч., Еңб.) пештің түтін жолы, трубасы. Мен кеше пештің м о йн ы н қалап бітірдім (Көкш., Еңб.). Пештің м о й н ы сыңсиды, үнін қосып желменен (С. Сейф., Өлең., 205). Сыртқы мойын – пеш тұрбасының үй төбесінде шығып тұрған бөлегі, мұржа.… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • мойын суы — қ. мойын су …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • мойын орауыш — Сырт киімнің ішінен мойын орайтын, енсіз орамал …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • мойын басу — (Шығ.Қаз.: Зайс., Тарб., Күрш.) мойын созу …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • мойын шофқат — (Рес., Орын.) шарф, мойын орағыш …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • мойын жіп — (Көкш., Бура.) бас жіп, бұзаудың бас жібі. қ. мойнапа …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • мойын қос — Қ орда., Қарм.) бірігіп жер айдау. Ертеде жерді жерағашқа (қ.) бірігіп көлік жегіп м о й ы н қ о с қып айдағанбыз Қ орда., Қарм.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • мойын су — (Алм., Шел.; Шығ.Қаз.: Зайс., Күрш.; Қ орда: Жал., Сыр., Тер.) егістің екінші суы. Топырақ суынан (қ.) кейін, м о й ы н с у береміз (Алм., Шел.). Мына егін м о й ы н с у ы н да ішті (Шығ.Қаз., Зайс.). Екінші ретте м о й ы н с у ы көктеп шыққан… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»